به گزارش ساختمان نگار؛ حضور زنان در رشتههای مهندسی ساختمان، معماری و نظارت فنی، طی دو دهه اخیر در دانشگاهها پررنگتر شده است. اما برخلاف آمار بالای دانشآموختگان زن، در میدانهای اجرایی، هنوز جای خالی زنان حس میشود؛ بهویژه در کارگاههای ساختمانی که فضای خشن، مردانه و گاه نابرابر دارند.
«الهه شکوری»، مهندس عمران 35 سالهای که بیش از ده سال سابقه نظارت ساختمان در تهران دارد، میگوید:
«در ابتدای کار، وقتی وارد پروژه میشدم، اغلب کارگران و حتی پیمانکاران با تعجب نگاهم میکردند؛ بعضیها هم صریح میگفتند که 'ساختمان جای زن نیست'. ولی کمکم، با تسلطم روی نقشهها و حضور مستمر در کارگاه، فضا تغییر کرد.»
او معتقد است که چالش اصلی، نگاه سنتی به نقشهای جنسیتی است، نه توانایی یا تخصص زنان. این چالش تنها به محیط کارگاهی محدود نمیشود، بلکه در فرآیند استخدام، فرصتهای برابر، و حتی دریافت دستمزد نیز خود را نشان میدهد.
«دکتر طاهره نیکنهاد»، استاد معماری دانشگاه آزاد اسلامی، در گفتوگو با ما میگوید:
«زنان معمار اغلب در طراحی داخلی یا پروژههای کوچکتر محدود میمانند، چون فضای پروژههای بزرگتر همچنان بهشدت مردانه و رقابتی است. بسیاری از کارفرماها هنوز اعتماد کامل به مدیریت پروژه توسط یک زن ندارند.»
با این حال، موج جدیدی از معماران زن جوان در حال تغییر این جریاناند. زنانی که با راهاندازی دفاتر طراحی مستقل، اجرای پروژههای نوآورانه یا حضور در پروژههای عمرانی شهری، نگاه کلیشهای را به چالش میکشند. نمونههایی از این روند را در پروژههای بازآفرینی شهری، خانههای بومگردی یا معماری پایدار در شهرهای مشهد، یزد و رشت میتوان دید.
از سوی دیگر، برخی نهادهای حامی زنان شاغل در حوزه مهندسی تلاش کردهاند تا با برگزاری دورههای تخصصی، مشاوره حقوقی و معرفی فرصتهای شغلی، مسیر را برای این قشر هموارتر کنند.
اما آنچه بیش از همه به چشم میآید، مقاومت بیصدای زنانی است که در میان نقشهها، تیرآهنها و چالشهای اجرایی، ایستادهاند تا ثابت کنند که طراحی، اجرا و نظارت، جنسیت نمیشناسد.
در شرایطی که جامعهی ما به دنبال بازتعریف نقشهای زنان در عرصههای مختلف است، شاید وقت آن رسیده باشد که سازههای ذهنیمان را نیز بازسازی کنیم؛ سازههایی که حضور زن را در میدان ساختوساز نه فقط ممکن، بلکه ضروری میدانند.
0 دیدگاه